Trietanolamin, hem bir tersiyer amin hem de bir triol olan, yapışkan bir organik bileşiktir. Bir triol, üç alkol grubuna sahip bir moleküldür. Trietanolamin, etilen oksitin sulu amonyak ile reaksiyonundan üretilir. Bu reaksiyonda ayrıca etanolamin ve dietanolamin de oluşur. Trietanolamin, suda ve bazı organik çözücülerde çözünür. Renksiz bir bileşiktir, ancak safsızlıklar nedeniyle sarı görünebilir. Hafif amonyak kokusu vardır. 20 °C’nin altında katılaşır.

Trietanolaminin kimyasal ve fiziksel özellikleri şunlardır:

• Kimyasal formülü C6H15NO3’tür.
• Moleküler ağırlığı 149.19 g/mol’dür.
• Erime noktası 20.5 °C’dir.
• Kaynama noktası 335 °C’dir.
• Yoğunluğu 1.124 g/mL’dir.
• Buhar basıncı 0.01 mmHg’dir (25 °C’de).
• Parlama noktası 185 °C’dir.
• Oktanol/su bölünme katsayısı (log Kow) -1.28’dir.
• Asitlik (pKa) 7.8’dir.
• pH değeri 10.5’tir (1% çözelti).
• Çözünürlüğü suda ve bazı organik çözücülerde yüksek, hidrokarbonlarda düşüktür.

Trietanolaminin pek çok kullanım alanı vardır. En yaygın olarak, sürfaktanların yapımında emülgatör olarak kullanılır. Sürfaktanlar, yüzey gerilimini azaltan ve yağ ile su arasındaki etkileşimi artıran maddelerdir. Hem endüstriyel hem de tüketici ürünleri için kullanılan formülasyonlarda ortak bir bileşendir. Trietanolamin, yağ asitlerini nötralize eder, pH’ı ayarlar ve tamponlar ve yağlarda ve suda tamamen çözünmeyen diğer bileşenleri çözündürür.

Trietanolamin bulunan bazı yaygın ürünler şunlardır:

• Güneşten koruyucu losyonlar: Trietanolamin, güneşten koruyucu losyonlarda UV filtrelerinin çözünürlüğünü artırır ve ciltte beyaz kalıntı bırakmaz.
• Sıvı çamaşır deterjanları: Trietanolamin, sıvı çamaşır deterjanlarında kireç önleyici ve yumuşatıcı olarak kullanılır. Ayrıca deterjanın viskozitesini ayarlamaya ve köpük oluşumunu kontrol etmeye yardımcı olur.
• Bulaşık yıkama sıvıları: Trietanolamin, bulaşık yıkama sıvılarında yağ giderici ve kireç önleyici olarak kullanılır. Ayrıca bulaşıkları parlatmaya ve leke bırakmamaya yardımcı olur.
• Genel temizleyiciler: Trietanolamin, genel temizleyicilerde yağ giderici ve kireç önleyici olarak kullanılır. Ayrıca temizleyicinin pH’ını ayarlamaya ve köpük oluşumunu kontrol etmeye yardımcı olur.
• El sanitizörleri: Trietanolamin, el sanitizörlerinde alkolün kurutucu etkisini azaltmak için nemlendirici olarak kullanılır. Ayrıca sanitizörün viskozitesini ayarlamaya ve köpük oluşumunu önlemeye yardımcı olur.
• Parlatıcılar: Trietanolamin, parlatıcıların yapımında yağ asitlerinin nötralize edilmesi için kullanılır. Ayrıca parlatıcının viskozitesini ayarlamaya ve parlaklık veren maddelerin çözünmesine yardımcı olur.
• Metal işleme sıvıları: Trietanolamin, metal işleme sıvılarında korozyon önleyici ve yağlayıcı olarak kullanılır. Ayrıca metal yüzeylerdeki paslanmayı gidermeye ve metal işleme işlemlerinin verimliliğini arttırmaya yardımcı olur.
• Boyalar: Trietanolamin, boyaların yapımında pH ayarlayıcı ve tamponlayıcı olarak kullanılır. Ayrıca boyanın viskozitesini ayarlamaya ve pigmentlerin dağılmasına yardımcı olur.
• Tıraş kremi: Trietanolamin, tıraş kreminde köpük stabilizatörü ve nemlendirici olarak kullanılır. Ayrıca tıraş kreminin ciltte kayganlaşmasını ve tıraş bıçağının ciltte rahatça kaymasını sağlar.
• Mürekkep baskıları: Trietanolamin, mürekkep baskılarında pH ayarlayıcı ve tamponlayıcı olarak kullanılır. Ayrıca mürekkebin viskozitesini ayarlamaya ve mürekkep püskürtme işleminin verimliliğini arttırmaya yardımcı olur.

Trietanolamin, ayrıca çimento klinkerinin öğütülmesinde, eczacılıkta, kozmetik ürünlerinde ve kompleksometrik titrasyonlarda da kullanılır. Trietanolamin, çok yönlü bir kimyasal bileşik olup, pek çok sektörde farklı amaçlarla kullanılmaktadır.